Kiến trúc tân cổ điển Pháp là một phong cách kiến trúc đặc trưng của thời kỳ phục hưng tại Pháp vào thế kỷ 17 và 18. Với sự kết hợp hoàn hảo giữa phong cách cổ điển và hiện đại, kiến trúc tân cổ điển Pháp mang đến cho người ta một vẻ đẹp tinh tế, sang trọng và đẳng cấp.
Dành cho những ai đang quan tâm đến kiến trúc tân cổ điển Pháp và muốn tìm hiểu thêm về phong cách này, ATZ LUXURY sẽ cung cấp một cẩm nang đầy đủ về kiến trúc tân cổ điển Pháp cho người mới. Từ lịch sử phát triển của phong cách kiến trúc này cho đến những đặc trưng nổi bật và ứng dụng trong thiết kế kiến trúc hiện đại, bạn sẽ cảm thấy hứng thú khi khám phá thế giới kiến trúc tân cổ điển Pháp.
Nội Dung Bài Viết
- 1 Kiến trúc tân cổ điển là gì? Đặc trưng của phong cách kiến trúc tân cổ điển
- 2 Kiến trúc tân cổ điển Pháp
- 3 Sự phát triển của kiến trúc tân cổ điển kiểu Pháp qua các thời kỳ
- 4 Khám phá những nét đặc trưng nổi bật của kiến trúc tân cổ điển Pháp
- 5 Kiến trúc tân cổ điển Pháp ở Việt Nam từ xưa tới nay
- 6 Trả lời một số câu hỏi về kiến trúc tân cổ điển Pháp
- 7 Kết luận
Kiến trúc tân cổ điển là gì? Đặc trưng của phong cách kiến trúc tân cổ điển
Khái niệm kiến trúc tân cổ điển được đưa ra khi nó được áp dụng cho các tòa nhà xây dựng trong thời kỳ hồi sinh của kiến trúc cổ điển Hy Lạp và La Mã, bắt đầu từ khoảng năm 1750 và phát triển mạnh mẽ trong thế kỷ 18 và 19. Khi kiến trúc tân cổ điển bắt đầu xuất hiện ở châu Âu vào những năm 1750, việc tôn vinh kiến trúc tân cổ điển được coi là phản ứng đối với sự xa hoa, lộng lẫy của kiến trúc Baroque và kiến trúc Rococo phổ biến ở châu Âu bắt đầu từ khoảng năm 1730.
Kiến trúc tân cổ điển tập trung vào chất phẳng hơn là khối lượng tác phẩm điêu khắc. Các hiệu ứng ánh sáng và bóng tối được thể hiện bằng các khối nhô hoặc lùi, nhưng được làm phẳng hơn. Phù điêu cũng được làm phẳng và thường được chôn vùi trong các trụ gạch, viên đá hoặc tấm. Thay vì thiết kế một khối, các chi tiết được làm riêng lẻ và sau đó kết nối lại với nhau.
Để hiểu rõ hơn về kiến trúc tân cổ điển, sau đây là một số đặc trưng của phong cách kiến trúc này.
– Hệ cột: thường là cột Doric, tuy nhiên cột Ionic và cột Corinthian cũng được sử dụng.
– Hệ mái: mái vòm, mái bằng,…
– Quy hoạch mặt bằng tầng hình chữ nhật hoặc vuông.
– Đề cao tính đối xứng và cân bằng, sử dụng các dạng hình đơn giản
– Ít hoa văn, chi tiết trang trí rườm rà, cầu kỳ
– Sử dụng vật liệu xây dựng cao cấp, sang trọng
Kiến trúc tân cổ điển Pháp
Phong cách Tân cổ điển chiếm ưu thế trong kiến trúc Pháp vào cuối những năm 1700 và đầu những năm 1800. Kiến trúc Tân cổ điển của Pháp tập trung vào việc tạo ra các tòa nhà bắt chước các mô hình Hy Lạp và La Mã cổ đại còn sót lại.
Kiến trúc tân cổ điển của Pháp không hẳn là phong cách đầu tiên nhìn vào nguồn gốc La Mã và Hy Lạp. Phong cách Phục hưng thế kỷ 15 bắt đầu ở Ý lấy cảm hứng tương tự từ Vitruvius bằng cách sử dụng các nguyên tắc kiến trúc tương tự. Thế nhưng thiết kế cuối thế kỷ 18 của các tòa nhà Pháp có ngoại thất tân cổ điển nghiêm ngặt thường có các chi tiết và nội thất trang trí phức tạp hơn nhiều.
Phong cách tân cổ điển Pháp gói gọn những ý tưởng rõ ràng của Pháp về chế độ quân chủ và nền cộng hòa hậu quân chủ. Kiến trúc tân cổ điển Pháp thường được chia thành các giai đoạn nói lên môi trường xã hội, lịch sử và chính trị ở Pháp.
Sự phát triển của kiến trúc tân cổ điển kiểu Pháp qua các thời kỳ
Kiến trúc tân cổ điển Pháp thời vua Louis XIV, Louis XV và Louis XVI
Louis XIV
Chủ nghĩa tân cổ điển bắt đầu xuất hiện trong kiến trúc Pháp dưới thời vua Louis XIV. Vào năm 1667, nhà vua từ chối một thiết kế baroque cho mặt tiền phía đông mới của Louvre của Gian Lorenzo Bernini, một kiến trúc sư và nhà điêu khắc nổi tiếng trong thời đại Baroque.
Thay vào đó, ông ủng hộ một bố cục trang nhã hơn với các bức tường và một dãy cột cao ghép nối từ các cột Corinth khổng lồ, được thiết kế bởi Louis Le Vau, Charles Le Brun và Claude Perrault. Kết quả là mặt tiền cung điện được kết hợp các yếu tố của kiến trúc La Mã, Pháp và Ý cổ đại, trở thành một trong những mặt tiền cung điện vĩ đại nhất ở châu Âu.
Thời Louis XIV, kiến trúc mái vòm La Mã và các cột hoành tráng trở thành đặc trưng nổi bật của các nhà thờ, điển hình là nhà thờ Val-de-Grâce (1645-1710) và nhà thờ Les Invalides (1680-1706). Về kiến trúc, các nhà thờ này đã sử dụng nhiều yếu tố cổ điển. Thế nhưng nội thất bên trong vẫn được trang trí lộng lẫy theo phong cách baroque.
Louis XV
Trong thời kỳ sau của triều đại Louis XV, phong cách tân cổ điển trở thành xu hướng chủ đạo trong các công trình kiến trúc dân dụng và công trình tôn giáo. Trong thời kỳ cai trị của Louis XV, mặc dù nội thất được trang trí phong phú, tuy nhiên bề ngoài lại đơn giản hơn, ít được trang trí và mang phong cách cổ điển hơn.
Điển hình của kiến trúc tân cổ điển thời vua Louis XV là Place de la Concorde, École Militaire hay Petit Trianon. Một số công trình kiến trúc tôn giáo nổi bật là nhà thờ Saint-Genevieve (nay là Panthéon) và Nhà thờ Saint-Philippe-du-Roule.
Các mặt tiền được thiết kế cân đối cẩn thận với hàng cửa sổ và cột, đồng thời, trên các tòa nhà lớn như Place de la Concorde, thường có các mái vòm lớn trên mặt đường và các bức tường hoặc lan can cổ điển trên đường mái. Các đặc điểm trang trí có thể bao gồm các ban công bằng sắt uốn cong với các thiết kế rocaille nhấp nhô như cách trang trí rocaille nội thất.
Louis XVI
Dưới thời Louis XVI, chủ nghĩa tân cổ điển ở Pháp mới thực sự phát triển. Kiến trúc tân cổ điển thời kỳ này đã kết nối nước Pháp với những trào lưu lớn khắp Châu Âu, thể hiện sự giàu có và tinh hoa của triều đại. Trong triều đại của Louis XVI, phong cách kiến trúc tân cổ điển trở thành xu hướng ở Paris và nhiều tỉnh. Các tác phẩm đáng chú ý bao gồm Hotel de la Monnaie ở Paris (1771-1776), cũng như Palais de Justice ở Paris và nhà hát Besançon (1775) và Chateau de Benouville ở Calvados.
Hôtel de Salm (nay là Palais de la Légion d’Honneur) ở Paris, được xây dựng bởi Pierre Rousseau trong khoảng thời gian 1751-1783, là một ví dụ đáng chú ý khác của phong cách tân cổ điển. Mặt tiền của nó được phân biệt bởi sự đơn giản, tinh khiết, hài hòa và cân đối. Một hàng cột Corinth với hình tròn, được trang trí bằng các bức tượng. Mặt tiền cũng được làm sinh động bởi những bức tượng bán thân của các hoàng đế La Mã trong các hốc và các tác phẩm điêu khắc phù điêu phía trên phần nhô ra hình bán nguyệt.
Kiến trúc tân cổ điển Pháp thời Cách mạng, Đế chế Pháp
Bề ngoài nước Pháp đường như đang phát triển khá tốt trong thời đại thịnh vượng và mở rộng các trung tâm đô thị. Bên dưới bề mặt đó có một cuộc cách mạng đang khuấy động. Từ khoảng năm 1789 đến năm 1799, Cách mạng Pháp đã làm rung chuyển cả nước. Cuối cùng, chế độ quân chủ đã bị lật đổ, nhiều quý tộc bị hành quyết, và thông qua tất cả những điều này, phong trào tân cổ điển đã mang một ý nghĩa mới.
Trước đây, nó từng là biểu tượng của sự giàu có và tinh tế, nhưng lúc này kiến trúc La Mã được sử dụng để kết nối một cách tượng trưng nền cộng hòa mới của Pháp với Cộng hòa La Mã cổ đại. Phong cách tân cổ điển tái xuất hiện như một biểu tượng của tính cộng hòa ở Pháp, đồng thời nó cũng xảy ra ở nước cộng hòa non trẻ Mỹ cùng thời điểm.
Một số công trình tiêu biểu trong thời kỳ này là Palais Bourbon (trụ sở của Quốc hội Pháp), khải hoàn môn Arc de Triomphe du Carrousel bởi KTS Pierre-François-Léonard Fontaine và Arc de Triomphe bởi KTS Jean Chalgrin, …
Chủ nghĩa tân cổ điển Pháp với chủ nghĩa lãng mạn
Sau khi Napoleon thất bại vào năm 1815, phong cách tân cổ điển tiếp tục được sử dụng trong thời kỳ Phục hưng Pháp, đặc biệt là trong kiến trúc các nhà thờ ở Paris. Một số ví dụ bao gồm Notre-Dame-de-Lorette (1823–1826) của Louis-Hippolyte Lebas và Saint-Vincent-de-Paul của Jacques-Ignace Hittorff (1824–1844). Sau đó, kiến trúc Baroque Revival và Beaux-Arts đã trở thành phong cách chủ đạo.
Tuy nhiên, vào những năm 1830, phong cách kiến trúc này đã bị thay thế bởi phong trào lãng mạn và Gothic, đồng thời cách mạng Pháp năm 1830 cũng đóng góp vào việc đóng lại kỷ nguyên của chủ nghĩa tân cổ điển Pháp.
Ứng dụng phong cách tân cổ điển Pháp vào thiết kế kiến trúc hiện đại
Mặc dù kiến trúc tân cổ điển Pháp được phát triển trong quá khứ, nó vẫn có ảnh hưởng mạnh mẽ đến kiến trúc hiện đại. Nhiều kiến trúc sư và nhà thiết kế đã sử dụng các nguyên tắc và yếu tố của kiến trúc tân cổ điển Pháp để tạo ra các công trình hiện đại độc đáo. Ví dụ, Nhà hát Opera Garnier ở Paris là một ví dụ điển hình về việc kết hợp giữa kiến trúc tân cổ điển Pháp và thiết kế hiện đại.
Với việc áp dụng phong cách tân cổ điển Pháp vào thiết kế kiến trúc hiện đại, các kiến trúc sẽ mang đến một cảm giác sang trọng và lịch lãm. Các tòa nhà hiện đại thường được thiết kế với các đường nét tinh tế và cấu trúc tỉ mỉ, tạo ra một diện mạo đầy quyền uy. Các mặt tiền thường được trang trí với các chi tiết như cửa sổ đặc biệt, cánh cửa và lan can bằng kim loại hoặc gỗ, hài hòa giữa cổ điển và hiện đại.
Xem thêm: 15+ mẫu biệt thự tân cổ điển 2 tầng kiểu Pháp vạn người mê
Khám phá những nét đặc trưng nổi bật của kiến trúc tân cổ điển Pháp
Đặc trưng nổi bật của kiến trúc Tân cổ điển Pháp là sự trung thành tuyệt đối với các hình thức kiến trúc cổ điển Hy Lạp và La Mã. Điều này thể hiện trong các yếu tố như cột, vòm và tính đối xứng và vật liệu.
Hệ cột
Kiến trúc tân cổ điển Pháp sử dụng các hệ cột để hỗ trợ mái vòm, tạo ra sự cao ráo và uy nghi cho các công trình. Các hệ cột thường tuân theo các thứ tự cổ điển như Doric, Ionic, Corinthian, Tuscan hay Composite. Các hệ cột có thể được sắp xếp theo hàng ngang của hình chữ nhật, hình tròn hay hình elip. Các cột được thiết kế với đường nét tinh tế và sang trọng, tạo nên một vẻ đẹp khác biệt và độc đáo cho công trình kiến trúc.
Hệ mái vòm
Một trong những điểm nổi bật của kiến trúc tân cổ điển Pháp là mái nhà đa dạng về hình dáng, nhưng mái vòm vẫn được ưa chuộng nhất. Thiết kế mái theo hình vòm hoặc hình cầu được lấy cảm hứng từ cấu trúc tự nhiên để tăng khả năng chịu lực.
Các hệ mái vòm có thể là mái vòm nửa cầu, mái vòm lồng chim, mái vòm lục giác, mái vòm bán nguyệt, hoặc mái vòm phức tạp. Các hệ mái vòm thường được trang trí bằng các hoa văn, đường viền, hay tranh ảnh bên trong.
Tính đối xứng
Tính đối xứng là một trong những yếu tố không thể thiếu trong kiến trúc tân cổ điển Pháp. Các công trình kiến trúc được thiết kế với sự đối xứng hoàn hảo, từ các cửa sổ đến các hệ cột và các chi tiết trang trí khác.
Tính đối xứng được đánh giá dựa trên nhiều yếu tố, từ kích thước đến bố trí vật dụng. Tuy nhiên, kiến trúc tân cổ điển Pháp sử dụng tính linh hoạt của cân bằng để phù hợp với không gian, chức năng và mục đích sử dụng.
Tường, cửa sổ và chi tiết trang trí tinh tế
Tường đứng cao, cửa sổ lớn và những chi tiết trang trí tinh tế là những yếu tố khác tạo nên sự đẳng cấp và sang trọng của kiến trúc tân cổ điển Pháp. Tường đứng được thiết kế với chiều cao lớn, tạo nên một không gian rộng lớn và thoáng đãng.
Các cửa sổ lớn được thiết kế để để cho ánh sáng tự nhiên và gió vào trong căn phòng, tạo nên một không gian sống thoải mái và tiện nghi. Những chi tiết trang trí tinh tế được chăm chút đến từng chi tiết, từ các hoa văn đến các hình khắc, tạo nên một vẻ đẹp khác biệt và độc đáo cho công trình.
Vật liệu cao cấp, sang trọng
Kiến trúc tân cổ điển Pháp thường sử dụng các loại vật liệu cao cấp để tạo ra vẻ đẹp đẳng cấp. Đồng thời, việc kết hợp giữa các vật liệu truyền thống và hiện đại cũng được thực hiện thường xuyên để tạo ra không gian hoàn hảo.
Các vật liệu thường được sử dụng bao gồm phào chỉ tường tân cổ điển, gỗ cao cấp, đá tự nhiên và da, nỉ. Thiết kế tân cổ điển Pháp tập trung vào các mảng tường lớn, phào chỉ tường sẽ giúp phân chia và trang trí cho bức tường trở nên ấn tượng và thẩm mỹ hơn.
Kiến trúc tân cổ điển Pháp ở Việt Nam từ xưa tới nay
Quá trình lan truyền kiến trúc tân cổ điển Pháp vào Việt Nam
Quá trình lan truyền kiến trúc tân cổ điển Pháp vào Việt Nam diễn ra từ thế kỷ 19 đến thế kỷ 20, trong thời gian thực dân Pháp. Các kiến trúc sư Pháp và các du học sinh, nghiên cứu sinh khi trở về đã mang theo phong cách tân cổ điển Pháp và áp dụng nó vào việc xây dựng các công trình tại Việt Nam.
Các công trình kiến trúc này đã được biến tấu để phù hợp với khí hậu, văn hóa và lối sống, tạo nên một phong cách mới được gọi là kiến trúc Đông Dương hoặc Kiến trúc thuộc địa Pháp. Đặc biệt, thời kỳ này chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các công trình công cộng và nhà thờ được xây dựng theo phong cách tân cổ điển Pháp.
Các công trình tân cổ điển thời Pháp thuộc
Các công trình tân cổ điển thời Pháp thuộc tại Việt Nam là những tài sản văn hóa kiến trúc đặc biệt trong thời kỳ thuộc địa Pháp. Những công trình này được xây dựng trong giai đoạn từ cuối thế kỷ XIX đến giữa thế kỷ XX, khi Pháp đang cai trị Việt Nam. Các công trình tân cổ điển thời Pháp thuộc không chỉ là những biểu tượng kiến trúc, mà còn có ý nghĩa lịch sử và văn hóa quan trọng.
Trong số các công trình tân cổ điển này, có thể kể đến những tòa nhà lịch sử như Nhà hát Lớn Hà Nội, Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn, Nhà ga Hà Nội, Nhà ga Sài Gòn, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, ..
Xem thêm: 9 công trình, di tích biệt thự Pháp cổ có kiến trúc nổi bật ở Hà Nội
Một số công trình biệt thự tân cổ điển Pháp đẹp ở Việt Nam hiện nay
Trong những năm gần đây, biệt thự tân cổ điển Pháp đã trở thành một xu hướng được nhiều người yêu thích tại Việt Nam. Với sự kết hợp hoàn hảo giữa vẻ đẹp cổ điển và sự hiện đại, những công trình biệt thự này không chỉ đem lại sự sang trọng và đẳng cấp cho chủ nhân, mà còn góp phần làm đẹp cho cả khu vực xung quanh.
Dưới đây là một số công trình biệt thự tân cổ điển Pháp đẹp Việt Nam:
Xem thêm: 199+ mẫu biệt thự tân cổ điển 3 tầng kiểu Pháp đẹp nhất 2023
Trả lời một số câu hỏi về kiến trúc tân cổ điển Pháp
Kiến trúc tân cổ điển Pháp là gì?
Kiến trúc tân cổ điển của Pháp có nguồn gốc từ thời La Mã và Hy Lạp cổ điển, được chứng minh bằng việc sử dụng rộng rãi các yếu tố đối xứng cổ điển và như cột, tường và mái vòm.
Tân cổ điển ở Pháp diễn ra trong thời gian nào?
Tân cổ điển Pháp là một phong trào kiến trúc, thiết kế và nghệ thuật chiếm ưu thế ở Pháp trong khoảng những năm 1760 đến 1830 . Nó nổi lên như một phản ứng đối với sự phù phiếm và trang trí quá mức của phong cách baroque và rococo.
Một số ví dụ về kiến trúc tân cổ điển Pháp là gì?
Các ví dụ đáng chú ý bao gồm Hotel de la Monnaie ở Paris (1771–76) của Jacques Denis Antoine, cũng như Palais de Justice ở Paris và nhà hát Besançon (1775) và Chateau de Benouville ở Calvados, cả hai đều của Ledoux.
Ai đã giới thiệu phong cách tân cổ điển đến Pháp?
Soufflot và các kiến trúc sư người Pháp khác của học viện , được cho là đã mang chủ nghĩa tân cổ điển đến Pháp. Kiệt tác nổi tiếng nhất của ông theo phong cách này là Nhà thờ St. Genevieve, được Louis XV ủy quyền vào năm 1775.
Đặc trưng của thiết kế nội thất tân cổ điển kiểu Pháp là gì?
Nội thất tân cổ điển Pháp kết hợp các hình học đơn giản, chẳng hạn như các đường nét mạnh mẽ trong cột và vòm, với nhiều chi tiết trang trí công phu hơn thông qua đồ gỗ và các yếu tố trang trí khác .
Kết luận
Kiến trúc tân cổ điển Pháp là một phong cách kiến trúc đặc biệt với những yếu tố hoành tráng, tinh tế và trang trọng. Nó đã có sự ảnh hưởng rất lớn đến việc xây dựng và phát triển kiến trúc cả ở Pháp và trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, kiến trúc tân cổ điển Pháp đã để lại những dấu ấn rõ nét trong các công trình công cộng, nhà thờ và các kiến trúc quan trọng khác.
Theo KTS Thu Ngân – thietkenoithatatz.com
