Chủ nghĩa tối giản (Minimalism) đã vượt ra khỏi giới hạn của một xu hướng thiết kế để trở thành một triết lý sống được nhiều người theo đuổi trong thế giới hiện đại. Khi nhắc đến tối giản, nhiều người thường hình dung về những không gian trống trải, những bức tường trắng và sự vắng bóng của đồ đạc. Nhưng liệu tối giản có đồng nghĩa với một không gian trống rỗng, lạnh lẽo? Hay chỉ đơn giản là vứt bỏ đồ đạc? Thực tế, đây là một lựa chọn có chủ đích, một “phản đề” sâu sắc trước một thế giới bão hòa thông tin và vật chất thừa thãi.
Bài viết này, với kinh nghiệm trong nghề, ATZ LUXURY sẽ chia sẻ 5 sự thật đáng ngạc nhiên về chủ nghĩa tối giản mà có thể bạn chưa biết.
Nội Dung Bài Viết
- 1 Sự thật #1: Tối giản không phải là “rẻ”, mà là sự đầu tư vào “chất lượng”
- 2 Sự thật #2: Triết lý cốt lõi không phải là “vứt bỏ”, mà là “Ít hơn để có nhiều hơn”
- 3 Sự thật #3: Tối giản không hề “lạnh lẽo”, mà là sự ấm cúng có chủ đích
- 4 Sự thật #4: Ánh sáng không chỉ để chiếu sáng, mà là một “vật liệu” kiến tạo không gian
- 5 Sự thật #5: Không chỉ là phong cách phương Tây, mà còn bắt rễ từ triết lý Thiền Nhật Bản
Sự thật #1: Tối giản không phải là “rẻ”, mà là sự đầu tư vào “chất lượng”
Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng theo đuổi phong cách tối giản là một giải pháp tiết kiệm chi phí, bởi logic “ít đồ hơn nghĩa là tốn ít tiền hơn”. Tuy nhiên, thực tế lại hoàn toàn ngược lại.
Để một không gian tối giản đạt đến độ tinh xảo và thanh lịch, nó đòi hỏi một sự đầu tư nghiêm túc vào chất lượng. Triết lý ở đây là “ít mà chất”. Thay vì sở hữu nhiều món đồ rẻ tiền, người theo chủ nghĩa tối giản sẽ chọn lọc kỹ lưỡng và đầu tư vào những món nội thất cao cấp, được gia công tỉ mỉ từ các vật liệu bền vững như gỗ tự nhiên, đá, kim loại chất lượng cao, bê tông mài, hay kính.
So với phong cách Modern (Hiện đại) có chi phí linh hoạt hơn, Minimalism yêu cầu sự chắt lọc khắt khe. Mỗi món đồ không chỉ phải đẹp mà còn phải có giá trị sử dụng lâu dài. Do đó, đây là một sự đầu tư vào chất lượng sống và không gian bền vững, chứ không phải là một cách để cắt giảm ngân sách đơn thuần.
Sự thật #2: Triết lý cốt lõi không phải là “vứt bỏ”, mà là “Ít hơn để có nhiều hơn”
Nền tảng của chủ nghĩa tối giản được gói gọn trong câu châm ngôn nổi tiếng của kiến trúc sư đại tài Ludwig Mies van der Rohe, một trong những người đặt nền móng cho phong cách này.
“Less is more”
Câu nói này không cổ xúy cho sự thiếu thốn. Về bản chất, đây là một công cụ mạnh mẽ để giành lại sự tập trung trong một thế giới hiện đại hỗn loạn, nơi chúng ta dễ dàng “đắm chìm vào những thứ mà mình đang bị cuốn theo mà quên mất là cái gì là quan trọng nhất”. Bằng cách loại bỏ một cách có chủ đích những thứ không cần thiết, bạn sẽ nhận lại được những giá trị lớn lao hơn: nhiều không gian hơn để thở, nhiều thời gian hơn cho bản thân, nhiều sự tự do hơn khỏi áp lực tiêu dùng và quan trọng nhất là sự thanh thản trong tâm hồn.
Mục tiêu của tối giản là giúp con người tập trung vào những điều thực sự có ý nghĩa, thay vì bị phân tâm bởi những thứ thừa thãi. Đó là hành trình tìm kiếm sự giàu có về trải nghiệm thay vì sự giàu có về vật chất.
Sự thật #3: Tối giản không hề “lạnh lẽo”, mà là sự ấm cúng có chủ đích
Một trong những định kiến lớn nhất về Minimalism là nó tạo ra những không gian lạnh lẽo, trống rỗng và vô hồn. Thực tế, một ngôi nhà tối giản không phải là một ngôi nhà trống không, mà là một không gian được sắp đặt tỉ mỉ để mang lại cảm giác ấm áp và mời gọi. Sự ấm áp không đến từ sự thừa thãi, mà được kiến tạo một cách tinh tế qua các yếu tố sau:
- Kết cấu từ vật liệu tự nhiên: Thay vì bề mặt bóng loáng, các vật liệu như gỗ thô, đá tự nhiên, vải lanh sần, và bê tông mài mang đến sự chân thực và chiều sâu xúc giác, mời gọi sự tương tác. Việc chạm vào những bề mặt này mang lại cảm giác gần gũi, mộc mạc và một sự bình yên đến từ kết nối với thiên nhiên.
- Sức sống từ cây xanh: Đưa cây xanh vào nhà là cách đơn giản và hiệu quả nhất để mang lại sự tươi mới và làm mềm mại hóa các đường nét kiến trúc, phá vỡ sự đơn điệu và tạo ra một không gian sống động.
- Tông màu ấm áp: Thay vì chỉ bó hẹp trong hai màu trắng và đen, phong cách tối giản hoàn toàn có thể sử dụng các tông màu ấm như be, nâu nhạt, hay xám ấm để tạo ra một không gian thư giãn và dễ chịu.
Sự thật #4: Ánh sáng không chỉ để chiếu sáng, mà là một “vật liệu” kiến tạo không gian
Trong kiến trúc tối giản, ánh sáng—đặc biệt là ánh sáng tự nhiên—được coi là một “vật liệu” vô hình nhưng có sức mạnh kiến tạo không gian không thua kém gì bê tông hay gỗ. Nó không chỉ đơn thuần thực hiện chức năng chiếu sáng. Ánh sáng được khai thác một cách có chủ đích để:
- Tạo hiệu ứng thị giác và thẩm mỹ: Ánh sáng tự nhiên tràn qua những ô cửa kính lớn, tạo ra những vệt nắng trên sàn và tường, làm nổi bật vẻ đẹp của không gian.
- Tôn lên hình khối và kết cấu vật liệu: Ánh sáng chiếu vào các bề mặt giúp tôn lên hình khối của đồ nội thất và làm rõ kết cấu đặc trưng của từng loại vật liệu.
- Kiến tạo không gian sống động và biến đổi: Hiệu ứng bóng đổ thay đổi theo từng thời điểm trong ngày mang lại sự chuyển động và cảm xúc, khiến ngôi nhà như đang ‘sống’ và biến đổi không ngừng. Ánh sáng, do đó, không còn là yếu tố phụ trợ mà trở thành vật liệu kiến tạo cảm xúc cốt lõi, định hình trải nghiệm không gian mà không cần bất kỳ một chi tiết trang trí hữu hình nào.
Sự thật #5: Không chỉ là phong cách phương Tây, mà còn bắt rễ từ triết lý Thiền Nhật Bản
Mặc dù chủ nghĩa tối giản phát triển mạnh mẽ ở phương Tây sau Thế chiến thứ hai, nguồn cảm hứng sâu sắc của nó lại bắt nguồn từ triết lý và thẩm mỹ truyền thống của Nhật Bản, đặc biệt là triết lý Thiền (Zen).
Để hiểu rõ hơn về sự tinh tế này, cần xét đến hai khái niệm cốt lõi:
- Ma (間): Đây là khái niệm về khoảng trống có chủ đích. Trong văn hóa Nhật, Ma không phải là sự trống rỗng vô nghĩa mà là một yếu tố kiến tạo, giúp định hình và làm nổi bật các vật thể xung quanh. Nó là khoảng lặng giữa các nốt nhạc tạo nên giai điệu. Về mặt kiến trúc, nó thể hiện qua việc “loại bỏ tất cả các bức tường bên trong không cần thiết và mở ra không gian”, tạo ra sự thoáng đãng và cho phép các món đồ còn lại được “thở”.
- Wabi-sabi (侘寂): Đây là triết lý tìm kiếm và trân trọng vẻ đẹp trong những thứ không hoàn hảo, vô thường và mộc mạc. Wabi-sabi tôn vinh sự chân thực của vật liệu, câu chuyện mà chúng kể qua vết thời gian—như bức tường đất của khu vườn Ryōan-ji “nhuốm màu thời gian với tông màu nâu và cam tinh tế”. Đây là sự phản kháng lại văn hóa sản xuất hàng loạt, đồ dùng một lần, hướng con người đến việc trân trọng những gì giản dị và bền vững.
Sự ảnh hưởng này cho thấy Minimalism không chỉ là một xu hướng thẩm mỹ mà còn là một triết lý sống có chiều sâu, hướng đến sự hài hòa, cân bằng và bình yên trong tâm hồn.
Chủ nghĩa tối giản không chỉ là việc sắp xếp đồ đạc hay chọn màu sơn. Đó là một triết lý sống sâu sắc, một lựa chọn có chủ đích để tìm kiếm sự tự do và tập trung vào những giá trị cốt lõi trong một thế giới đầy xao lãng. Đó là nghệ thuật tìm thấy sự đủ đầy trong giản lược, sự giàu có trong không gian, và sự bình yên trong tĩnh tại.
Sau khi hiểu rõ hơn, bạn nghĩ yếu tố nào của chủ nghĩa tối giản có thể được áp dụng vào cuộc sống của chính mình để tìm thấy sự bình yên và tự do?
Xem thêm:
