Bạn có bao giờ bước vào một không gian và cảm thấy mình như đang lạc vào một thế giới đa dạng, nơi màu sắc, đường nét, hình khối và vật liệu hòa quyện một cách đầy bất ngờ nhưng lại vô cùng hài hòa, hợp lý? Đó chính là cảm giác mà phong cách thiết kế Chiết trung (Eclectic) mang lại đấy. Nó không giống bất kỳ phong cách nào khác, bởi Eclectic chính là “nghệ thuật của sự cân bằng và tương phản”.
Trong thế giới thiết kế nội thất hiện đại, khi mà các phong cách như Scandinavian, Tối giản, Hiện đại hay Tân cổ điển đã trở nên quen thuộc, nhiều người lại khao khát một không gian thực sự độc đáo, thể hiện rõ dấu ấn cá nhân của mình. Và đó là lúc phong cách Chiết trung tỏa sáng!
Hãy cùng ATZ LUXURY khám phá vì sao phong cách này lại ngày càng được yêu thích và làm thế nào để tạo nên một không gian Chiết trung đầy mê hoặc nhé.
1. Phong cách Chiết trung là gì?
Thuật ngữ “Eclectic” bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “eklektikos”, có nghĩa là “lựa chọn điều tốt nhất”. Ban đầu, nó được dùng trong triết học, chỉ việc chọn lọc những học thuyết hay nhất từ các trường phái khác nhau để tạo ra tư tưởng mới. Đến cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, khái niệm này đã chuyển sang lĩnh vực kiến trúc.
Trong kiến trúc và nội thất, phong cách Chiết trung là sự kết hợp các yếu tố từ nhiều phong cách lịch sử khác nhau. Thay vì chỉ tuân thủ một phong trào hay phong cách đơn lẻ (như Tân cổ điển, Đương đại, Tối giản), kiến trúc sư và nhà thiết kế sẽ lựa chọn những yếu tố tốt nhất, phù hợp nhất từ nhiều phong cách khác nhau để tạo ra một diện mạo hoàn toàn mới và độc đáo.
Đó là sự giao thoa giữa cái cũ và cái mới, giữa Đông và Tây, giữa sự đơn giản và sang trọng, giữa khiêm tốn và khoa trương. Nhưng hãy nhớ, Eclectic không phải là việc trộn lẫn lộn xộn mọi thứ bạn thích. Nó đòi hỏi sự kết hợp hài hòa, hợp lý, và mọi thứ phải được đặt vào vị trí có cảm giác “đúng chỗ”. Dù tự do, phong cách này vẫn tuân thủ những nguyên tắc khoa học nhất định để tạo nên một tổng thể thống nhất.
Có thể nói, trong phong cách Chiết trung, mỗi đồ vật đều là một cá thể riêng biệt với điểm nổi bật riêng. Sự thành công nằm ở nghệ thuật cân bằng và tương phản.
2. Lịch sử ra đời của phong cách Chiết trung
Chủ nghĩa Chiết trung bắt đầu được sử dụng rộng rãi như một phong cách kiến trúc vào nửa sau thế kỷ 19, đặc biệt khi phong cách Tân cổ điển ở các nước tiên tiến đã trở nên “bão hòa”. Các kiến trúc sư đã tìm kiếm một phong cách cho phép họ giữ lại tiền lệ lịch sử nhưng vẫn tạo ra những thiết kế chưa từng thấy. Việc pha trộn và kết hợp các phong cách quá khứ đã mang lại sự tự do biểu đạt lớn hơn và nguồn cảm hứng vô tận. Khác với những người theo chủ nghĩa “phục hưng” (revivalists) chỉ muốn mô phỏng tỉ mỉ quá khứ, động lực chính của Eclecticism là sự sáng tạo, không phải hoài niệm, và mong muốn tạo ra những thiết kế độc bản.
Phong cách này phát triển mạnh mẽ ở châu Âu (Pháp, Anh, Đức) và đặc biệt được đón nhận tại Bắc Mỹ vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Các kiến trúc sư được đào tạo tại École des Beaux-Arts ở Paris đã mang cách tiếp cận này về, biến nó thành nền tảng của kiến trúc Chiết trung tại Bắc Mỹ. Trong thời kỳ thịnh vượng, nhiều công trình Chiết trung lớn đã được xây dựng tại các thành phố lớn của Mỹ, mang đến cảm giác văn hóa và lịch sử phong phú hơn bằng cách đưa vào các yếu tố lịch sử.
Độ linh hoạt trong việc thích ứng và hòa trộn tự do giữa các phong cách đã làm cho các nhà thiết kế Chiết trung được khách hàng ưa chuộng hơn. Phong cách này không chỉ dành cho giới thượng lưu mà còn xuất hiện trong các không gian công cộng lớn như nhà thờ, tòa án, thư viện, rạp chiếu phim.
Đầu thế kỷ 20, phong cách Chiết trung cũng ảnh hưởng lớn tới kiến trúc Việt Nam, điển hình là sự ra đời của phong cách Đông Dương (kết hợp kiến trúc Pháp và kiến trúc truyền thống An Nam). Các công trình tiêu biểu thời kỳ này có thể kể đến như Viện Pasteur, Nhà thờ Cửa Bắc, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam tại TP.HCM (tên cũ Bảo tàng Blanchard de la Brosse).
Sự bão hòa của việc mô phỏng lịch sử và sự xuất hiện của vật liệu, công nghệ mới vào những năm 1930 đã dẫn đến sự suy tàn của phong cách Chiết trung trong kiến trúc, nhường chỗ cho Hiện đại muộn, Hậu hiện đại, Art Deco,…. Tuy nhiên, thời kỳ này vẫn có ý nghĩa lịch sử vì đã “mở lại cánh cửa cho sự đổi mới và các hình thức mới” trong kiến trúc những năm sau đó.
Trong thiết kế nội thất, sự phát triển của kiến trúc Chiết trung đã tạo ra nhu cầu về các chuyên gia nội thất có kiến thức sâu rộng về các phong cách lịch sử để tạo ra không gian phù hợp. Điều này dẫn đến sự ra đời của nghề thiết kế nội thất như một ngành được coi trọng. Mặc dù ban đầu chỉ phục vụ giới giàu có, các thiết kế Chiết trung đã lan tỏa đến tầng lớp trung lưu thông qua các ấn phẩm phổ biến.
3. Những đặc điểm nổi bật của phong cách Chiết trung
Phong cách Chiết trung mang đến nhiều đặc điểm hấp dẫn, tạo nên những không gian độc đáo và đầy sức sống:
3.1. Sự cân bằng trong tổng thể
Đây là nguyên tắc cốt lõi, quan trọng hơn cả trong phong cách Chiết trung, bởi nó là sự kết hợp của nhiều phong cách khác nhau. Mặc dù mỗi chi tiết có sự khác biệt riêng, chúng không được quá mờ nhạt hay quá nổi trội. Sự cân bằng giúp chúng hòa hợp, tạo nên một tổng thể mới lạ và đặc biệt. Để đạt được điều này, cần có một kế hoạch cụ thể và chi tiết về những yếu tố được chọn lọc.
3.2. Sự đối lập và nguyên tắc
Chính sự kết hợp của nhiều yếu tố dẫn đến tính đối lập và tương phản cao, thể hiện rõ ràng trong không gian. Ví dụ, bạn có thể sử dụng hai loại ghế sofa khác nhau hoàn toàn về màu sắc và hình dáng, nhưng chúng lại tương đồng về kích thước hoặc vật liệu. Sự đối lập này, khi được tính toán kỹ lưỡng, sẽ tạo ra điểm nhấn và sức hút đặc biệt cho không gian. Có nhiều cách để tạo sự đồng điệu, nhưng sự khác biệt lại là điều dễ nhận ra đầu tiên.
3.3. Sự lặp lại tạo nhịp điệu
Việc lặp lại các yếu tố như màu sắc, hình dáng, kích thước, hoặc họa tiết một cách có chủ ý sẽ tạo ra “nhịp điệu” cho căn phòng. Sự lặp lại này giúp cân bằng và liên kết các chi tiết khác biệt, làm cho không gian trở nên cuốn hút hơn. Ví dụ, lặp lại hình chữ nhật qua khung tranh, bàn cà phê, cửa sổ.
3.4. Nền đơn giản làm nổi bật
Vì bản thân các đồ vật và chi tiết trong phong cách Chiết trung đã rất đa dạng và nổi bật, tường và sàn nhà thường được giữ đơn giản. Các màu nền an toàn như trung tính (trắng, xám khói, màu da) hoặc các sắc thái nhẹ nhàng khác giúp tạo phông nền cho các yếu tố trang trí khác tỏa sáng. Tường không nên quá cầu kỳ hoặc sử dụng vật liệu phức tạp.
3.5. Chất liệu đa dạng và phân lớp
Không có giới hạn nào trong việc sử dụng vật liệu và chất liệu trong phong cách Chiết trung. Bạn có thể tự do kết hợp các chất liệu mang tính đối ngược nhau để tạo sự bù trừ và hài hòa. Ví dụ, kết hợp kính hoặc nhựa trong suốt (hiện đại) với vải thô mềm hoặc vật liệu cũ (truyền thống).
Bên cạnh đó, việc sử dụng thủ pháp phân lớp (layering) là cách hiệu quả để kết hợp nhiều phong cách và đồ vật. Bạn có thể chia lớp dựa trên màu sắc, chất liệu, đồ nội thất, hoặc cảm giác bề mặt, từ lớp nền đơn giản (tường, trần) đến các lớp trang trí phía trên (tranh, gương, đồ nội thất, thảm). Điều này tạo nên chiều sâu và sự độc nhất cho không gian.
3.6. Màu sắc tự do và sống động
Một trong những đặc điểm hấp dẫn nhất là sự thoải mái trong việc lựa chọn màu sắc. Không có màu chủ đạo cố định hay nguyên tắc phối màu nghiêm ngặt nào quy định bạn. Bạn có thể sử dụng bất kỳ tông màu nào bạn thích, từ sắc tươi sáng rực rỡ (vàng, cam, đỏ) đến sự mát mẻ thư giãn (xanh biển).
Màu sắc đậm và rực rỡ thường xuất hiện trên đồ nội thất hoặc các chi tiết điểm nhấn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không gian Chiết trung lúc nào cũng sặc sỡ. Bạn vẫn cần chọn 01-03 bảng màu (palette) để thử nghiệm và sử dụng màu nền trung tính để cân bằng. Chìa khóa là sự cân bằng và thẩm mỹ, đảm bảo không gây mất thiện cảm.
3.7. Tạo điểm nhấn độc đáo
Phong cách Chiết trung khuyến khích việc sử dụng các yếu tố độc đáo làm điểm nhấn. Đó có thể là một món đồ nội thất nổi bật, một tấm thảm đặc biệt, một bức tượng, hay những món đồ lưu niệm từ chuyến du lịch của bạn. Ngay cả màu sắc cũng có thể được sử dụng để tạo điểm nhấn. Điều này giúp không gian phản ánh rõ ràng cá tính và câu chuyện của gia chủ.
3.8. Sử dụng các yếu tố bất ngờ
Nét quyến rũ đặc trưng của phong cách này đến từ những yếu tố bất ngờ. Đây là không gian lý tưởng để bạn thoải mái thể hiện cá tính. Ví dụ, một chiếc cửa vòm nhỏ mô phỏng nhà chuột Jerry trong phòng trẻ em, một tủ lò sưởi kết hợp màn hình LED để tùy chỉnh hình ảnh, hoặc thậm chí là ốp trần nhà bằng các họa tiết vui nhộn. Nếu cảm thấy không gian đang quá hiện đại, bạn có thể cân bằng lại bằng cách đưa vào một chút phong cách cổ điển hoặc tân cổ điển để tạo sự độc đáo và sang trọng.
3.9. “Không luật lệ” nhưng cần cân bằng
Một đặc điểm nổi bật, đôi khi gây hiểu lầm, là tính “không luật lệ”. Điều này có nghĩa là bạn có thể mạo hiểm và đi ngược lại một số cách kết hợp truyền thống. Tuy nhiên, tự do này không có nghĩa là bạn có thể kết hợp bừa bãi. Điều quan trọng nhất cần lưu ý là phải biết cách cân bằng và vừa đủ. Nếu không có sự cân bằng, không gian Chiết trung dễ trở thành một mớ hỗn độn. Vì vậy, việc tìm đến các chuyên gia, kiến trúc sư có kinh nghiệm là rất cần thiết để tối ưu hóa thiết kế.
>>> Có thể bạn quan tâm: Thiết kế nội thất văn phòng công ty đẹp và chuyên nghiệp.
4. Vì sao bạn nên chọn phong cách thiết kế Chiết trung?
Phong cách Chiết trung là lựa chọn lý tưởng cho những ai:
- Muốn một không gian đa dạng, sống động và thể hiện cá tính mạnh mẽ.
- Không thích sự bó buộc bởi các quy tắc nghiêm ngặt của các xu hướng thiết kế đã biết.
- Yêu thích việc kết hợp cái cũ và cái mới, mang những món đồ kỷ niệm, vật trang trí từ nhiều nơi vào không gian sống.
- Mong muốn một không gian “may đo” riêng, kể câu chuyện của chính họ và có dấu ấn cá nhân rõ nét.
- Đề cao sự thoải mái và dễ chịu trong không gian sống cho tất cả thành viên gia đình.
Như CEO Trần Hiếu của ATZ LUXURY chia sẻ dự án căn hộ cho khách hàng tại Hà Nội, mục tiêu ban đầu là tạo ra không gian để mọi thành viên gia đình gần gũi và cảm thấy dễ chịu khi trở về nhà. Mặc dù có những thay đổi layout căng thẳng, kết quả cuối cùng lại khiến gia đình hoàn toàn hài lòng. Các chi tiết như giá sách yêu thích (vì thấy con đọc sách), cửa vòm nhỏ mô phỏng nhà chuột Jerry, tủ lò sưởi LED tùy chỉnh hình ảnh đều là những minh chứng cho việc thiết kế đã thành công trong việc đưa dấu ấn cá nhân và câu chuyện của gia chủ vào không gian. Đây chính là tinh thần của phong cách Chiết trung: không gian sống phải thật sự được may đo riêng, dành riêng cho chủ nhà.
Trộn lẫn cái cũ với cái mới tạo ra một sự pha trộn có sức bền vững. Xu hướng thiết kế nội thất đến rồi đi, nhưng một thiết kế chiết trung đẹp sẽ nổi bật so với bất kỳ xu hướng mới nào. Điều quan trọng nhất cần ghi nhớ khi thiết kế một căn phòng chiết trung là đảm bảo đưa vào các món đồ mới để bổ sung cho những “kho báu” cũ mà bạn yêu thích.
Phong cách Chiết trung sẽ không bao giờ mất đi tính thực tế bởi chính sự phong phú trong khái niệm của nó. Nó mang một dáng vẻ độc đáo và đa dạng qua các thời đại.
5. Một số lưu ý khi thiết kế nội thất theo phong cách Chiết trung
Để tạo nên một không gian Chiết trung thành công, bạn có thể tham khảo một số gợi ý sau:
- Tăng cường cây xanh: Những ngôi nhà theo phong cách Chiết trung thường có nhiều cây xanh, đừng ngại bày trí chúng khắp nhà để tăng cảm giác sống động.
- Chú trọng khu vực cửa ra vào: Đây là nơi khách nhìn thấy đầu tiên. Hãy làm nó thật cá tính bằng cách kết hợp nhiều chất liệu và màu sắc. Một tấm thảm cổ điển cũng là lựa chọn tuyệt vời.
- Đừng ngại thử nghiệm màu sắc: Nếu bạn yêu thích không gian rực rỡ, Chiết trung chính là dành cho bạn. Hãy sử dụng các màu đậm, tông sáng và màu tương phản độc đáo.
- Thể hiện cá tính bằng đồ vật yêu thích: Phong cách này cho phép bạn tự do trang trí với những thứ bạn yêu thích hoặc quan trọng với bạn.
- Táo bạo với những yếu tố bất ngờ: Đôi khi, một chút “điên rồ” như ốp trần nhà với họa tiết vui nhộn sẽ tạo nên không gian độc đáo.
- Luôn giữ sự cân bằng: Dù tự do, hãy luôn kiểm soát sự hài hòa giữa các yếu tố để không gian không trở nên lộn xộn. Nếu đã dùng nhiều đồ hiện đại, hãy cân bằng bằng một vài món đồ cổ điển.
- Tìm kiếm sự tư vấn chuyên nghiệp: Để tối ưu hóa bản thiết kế và đảm bảo tính thẩm mỹ cũng như công năng tổng thể, ATZ LUXURY khuyên bạn nên tìm tới các chuyên gia, kiến trúc sư có kinh nghiệm.
Phong cách thiết kế Chiết trung (Eclectic) là sự lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn phá vỡ khuôn khổ, thể hiện mạnh mẽ cá tính và tạo dựng một không gian sống thực sự là “của mình”. Đó là sự kết hợp thông minh, đầy sáng tạo giữa cái cũ và cái mới, giữa các nền văn hóa và thời đại khác nhau, dựa trên nguyên tắc cân bằng và sự tinh tế trong việc lựa chọn “điều tốt nhất”.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về phong cách độc đáo này và truyền cảm hứng để bạn tạo nên không gian Chiết trung của riêng mình!
Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn hoặc muốn khám phá các phong cách thiết kế khác, đừng ngần ngại liên hệ với ATZ LUXURY để được tư vấn và báo giá nhé.
